బుధవారం, మార్చి 17, 2010

ఆ నో భద్రాః క్రతవో యన్తు విశ్వతః

ఋగ్వేదములోని ౧టి మణ్డలములో ౮౯వ సూక్తములోని ౧టి ఋక్కు:

ఆ నో భద్రాః క్రతవో యన్తు విశ్వతో೭దబ్ధాసో అపరీతాస ఉద్భిదః।
దేవా నో యథా సదమిద్వృధే అసన్నప్రాయువో రక్షితారో దివేదివే।।


* * *

ఇప్పుడు ఆ నో భద్రాః క్రతవో యన్తు విశ్వతః అన్న వాక్యానికి అర్థం గమనిస్తే:

౧ ఋగ్వేదముపై వ్రాయబడిన సాయణాచార్యభాష్యం ప్రకారం--

నో೭స్మాన్ క్రతవో೭గ్నిష్టోమాదయో మహాయజ్ఞా విశ్వతః సర్వస్మాదపి దిగ్భాగాదా యన్తు ఆగచ్ఛన్తు. కీదృశాః క్రతవః. భద్రాః సమీచీనఫలసాధనత్వేన కల్యాణా భజనీయా వా.

నః మనను, క్రతవః అగ్నిష్టోమము మొదలైన మహాయజ్ఞములు, విశ్వతః అన్ని దిక్కులనుండి, ఆ యన్తు వచ్చునుగాక (వచ్చి రక్షించునుగాక). ఎలాంటి క్రతువులు? భద్రాః మంచి ఫలములను సాధింపజేయటంద్వారా కల్యాణములైనవీ కొలవదగినవైనవీ ఐన క్రతువులు.

౨ క్రియతే క్రతుః అని అమరకోశంలో క్షీరస్వామికృతభాష్యం. ఈ ప్రకారంగా చూస్తే మంచి చేతలు అన్న అర్థం కూడ తీసుకోవచ్చు. అప్పుడు భద్రములైన (భద్రములైన) చేతలు (క్రతవః) అన్నివైపులనుండి (విశ్వతః) మనకు (నః) వచ్చునుగాక (ఆ యన్తు).

క్ఌప్తంగా, మనకు మంచి జఱుగుగాక అని అర్థం.

౩ ఇదే వాక్యానికి స్వామి వివేకానంద చెప్పిన అర్థం "మంచి ఆలోచనలు నలుదిశలనుండీ మనకు కలుగునుగాక" అని.